تحلیلی بر مؤلفه‌های تأثیرگذار در ماندگاری معماری بازارهای تاریخی ایران (مطالعه موردی: بازار تاریخی تبریز)

پدیده های ماندگار در طول زمان می مانند و بار می گیرند و به بخشی از خاطرات جمعی تبدیل می شوند. ماندگاری، بیان نوعی تداوم تاریخی و به دنبال آن تداوم فرهنگی است. عوامل مختلفی بر ماندگاری پدیده ها اثرگذار می باشد که هدف از این تحقیق شناسایی این عوامل در معماری با تأکید بر معماری بازار تبریز می باشد. روش تحقیق در مطالعه ی حاضر توصیفی – تحلیلی و ترکیبی از روش‌های کیفی – کمی است که به منظور جمع‌آوری اطلاعات از روش اسنادی – میدانی (مشاهده، مصاحبه و پرسشگری) استفاده شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که عوامل مؤثر بر ماندگاری معماری بازار تبریز با توجه به مؤلفه های مورد بررسی به ترتیب مؤلفه های معنا و هویت، کارکردی و عملکردی و در نهایت نیز کالبدی بوده اند. همچنین در این رویکردها بیشترین تأثیرگذاری مربوط به متغیرهای منحصربه فرد بودن اثر (فرم زیبا، خلاقیت و نوآوری اثر، اثرگذاری مطلوب)، خاطره انگیزی و ایجاد حس تعلق به فضا، ترکیب با سایر فضاها و عملکردها (وجود کاربری های ترکیبی) و کیفیت حضور انسان در مکان بوده است. همچنین نتایج نشان می‌دهد که چرخه های تکاملی اجتماعی – فرهنگی، اقتصادی و سیاسی نظیر ارزش‌ها، آداب و رسوم، تغییر در تعاملات اجتماعی و روابط اقتصادی و نظام سیاسی حاکم بر جامعه نیز بر ماندگاری معماری بازار تبریز اثرات مختلف مثبت و منفی گذاشته‌اند.